تحلیل رستاخیز ساختاری واژه‌ها برپایة سبک‌شناسی لایه‌ای در لایة نحوی غزل معاصر ایران

در غزل امروز، به منظور آشنایی‌زدایی و ایجاد ظرفیت‌های زبانی، شگردهای مختلفی در قالب هنجارگریزی به کار گرفته‌ می‌شود. این شگردها علاوه بر این که موجب ارتقای وجوه ادبی کلام می‌شود، به ویژگی سبکی این‌گونه بدل شده‌است. هدف مقالة حاضر آن است که بر اساس سبک‌شناسی لایه‌ای، هنجارگریزی‌های  لایة نحوی غزل معاصر را بررسی و معرّفی کند. پرسش بنیادی مقاله این است که هنجارگریزی­های حوزة نحو، بیشتر در چه قسمت­هایی از زنجیرة کلام اتفاق می­افتد و شاعران، چه شگردهایی را برای این منظور به کار‌می‌گیرند. در این راستا پس از آوردن مقدّمه­ای مختصر دربارة سبک‌شناسی لایه‌ای و هنجارشکنی در نحو کلام، مصداق­هایی از این کاربرد، آورده می­شود و در پایان این نتیجه حاصل می‌شود که هنجارشکنی در غزل معاصر، هم در بخش صرف و هم در بخش نحو، کلام را تحت‌تأثیر خود قرار داده‌است . بیشترین موارد دیده شده، مربوط به هنجارشکنی‌های صرفی به ویژه در حوز‌ة مصدر و فعل، ساخت واژه‌ها و کاربرد صفات بدیع است و در این میان، محور هم‌نشینی کلام نیز از هنجارگریزی‌های لایة نحوی بی‌بهره نمانده است.